-Görme, görüntüleri tanımlamamızı, ’’bize doğru gelen” şeyi sezmemizi ve tepki vermek için hazırlanmamızı sağlayan karmaşık bir duyu sistemidir. Bu duyumuzu kullanarak hem kendimizi koruyabilir hem de hareketlerimizi yönlendirebiliriz. Böylelikle çevremize anlamlı tepkiler verebilir, sosyalleşebilir ve öğrenebiliriz. Görsel algı, beynin, görülenleri yorumlama, analiz etme ve anlama yeteneğidir. Görsel Algı, gözde başlayan görmenin alt basamaklarını kullanan çok sayıda beyin yapısının aktif olduğu karmaşık bir süreçtir. Bursa Albatros’ta, görsel algı becerisini değerlendirip bireyin desteklenmesi gereken alanlarda kişiye özel müdahale programları oluşturmaktayız.
Görsel algı neden önemlidir?
Görsel algı becerileri, okuma, yazma, bulmacaları tamamlama, kesme, çizim yapma, matematik problemlerini tamamlama, giyinme, karışık bir çekmecede çoraplarınızı bulma gibi birçok günlük beceri için önemlidir. Bu günlük işleri bağımsız olarak yerine getirmede zorlanan bir çocuğun öz güveni zarar görebilir, akademik performansında düşüşler ve oyun becerilerinde etkilenimler görülebilir.
1.1. Görsel Algı Becerisinin Alt Bileşenleri
Görsel ayrım; Bir nesnenin veya şeklin, renge, forma, desene, boyuta veya konuma göre sınıflandırılmasıdır. Günlük yaşamda okuma ve yazma aktiviteleri için, görsel ayrım, harfleri veya kelimelerin farklarını görmek için oldukça önemlidir. Bu alandaki zorluklar “b” nin “d” gibi görünmesine yol açar.
Görsel hafıza; Nesneleri, şekilleri, sembolleri, hareketleri veya bir hareketler dizisini hatırlama yeteneğidir. Okuduğunu anlama becerisi için görsel hafıza önemlidir. Çocuk ne okuduğunu ve bir sayfadan diğerine geçtiğinde daha önce okuduğu bir kelimeyi tanıdığını hatırlamalıdır. Bu beceri ile ilgili zorluklar okulda tahtadan veya kitaptan kopyalamayı çok daha zor hale getirebilir.
Uzayda konumlandırma; Harflerle, nesnelerle veya şekillerle ilgili olarak, yön dil kavramlarını anlama ve konum ilişkisini kurabilmekle ilgilidir.
Şekil zemin ilişkisi; Çok fazla görsel bilgi içeren karmaşık bir arka planda nesneyi veya şekli bulabilme yeteneğidir. Örneğin, bir çocuktan mavi boyayı kalem kutusunda bulmasını istemek. Mavi boya kalemini aramak için diğer tüm boya kalemlerini filtreleyebilmesi gerekmektedir.
Şekil sabitliği; Bir formun veya şeklin, döndürülmüş, küçültülmüş / büyütülmüş veya yakından veya çok yakından bakılmış olsa bile aynı olduğunu bilme yeteneğidir.
Görsel tamamlama; Resmin veya nesnenin bir kısmı mevcut olmadığında bile tamamını tanıma yeteneğidir. Görsel tamamlama, gördüklerimizi hızlı bir şekilde okumak ve anlamak için önemlidir. Bu beceriyle ilgili zorluk yaşayan çocuğun bir kelimeyi veya cümleyi dikkatlice incelemesi gerektiği anlamına gelir.
Görsel sıralı bellek; Bir nesne veya form dizisini doğru sırayla hatırlayabilme yeteneğidir. Bazı çocuklar bir kelimedeki harfleri biliyor olabilir ama sıralarını doğru şekilde hatırlayamıyor olabilirler.
Görsel motor entegrasyonu; Görsel bilgileri anlama ve sonra yazma gibi bir motor beceriyi uygun şekilde yapabilme yeteneğidir. Günlük yaşamda çocuğun tahtadaki yazıyı defterine zamanında aktarabilmesi tamamlayabilmesi içim önemlidir. Görsel motor entegrasyonunda zorluk yaşandığında el yazısının kötü anlaşılır olmaması gibi durumlar oluşabilir.
Çocuğumun Görsel Algı Becerilerinde Sorunları Olup Olmadığını Nasıl Anlaşılır?
Bir çocuğun görsel algı becerinde problem var ise aşağıda bahsedilen alanlarda zorluk çekebilir:
- Yapboz yapmakta,
- Etraflarındaki nesnelerle ilgili eylemleri planlamada,
- “Önünde, dışında, açık, altında, yanında, yukarı, aşağı” gibi mekansal kavramları öğrenmeke,
- “B, d, p, q” harflerini yanlış yazma veya karıştırma,
- Yazarken sayıları veya harfleri ters çevirme.
- Okurken veya yazarken satır takibini takip etmekte,
- Sol ve sağ kavramını anlama ve hatırlamada,
- Nereden başlayacağını bilmede,
- Harflerin kelimelerde, rakamların problemlerde doğru sıralanmada,
- Alfabeyi sırayla hatırlamada,
- Bir yerden diğerine (örneğin tahtadan, kitaptan, kağıdın bir tarafından diğerine) kopyalamada,
- Giyinmede (uygun ayakkabı veya çoraplar),
- Harflerin ve nesnelerin boyutlarını ayırt etmede,
- Eksik çizilen resim veya şablonların tamamlanmasında,
- Görsel uyaran açısından zengin olan bir ortamda odaklanmada,
- Kişisel eşyaların sınıflandırılması ve düzenlenmesinde (örn. İşyerinde düzensiz veya dikkatsiz görünebilir).
- Karışık şekiller içeren bir resimde veya darmadağın bir masadaki belirli bir öğeyi bulmada.
Bir çocuk görsel algı konusunda zorluk yaşadığında başka hangi problemler ortaya çıkabilir?
Akademik performans: Akademik görevlerini tamamlamada zorlanırlar.
Dikkat ve yoğunlaşma: Dikkat dağıtıcı olmayan faaliyetler yaparken bile fazla çaba gösterirler ve bu çabayı korumakta zorlanırlar.
Kendini düzenleme: Bir göreve veya duruma uygun sosyal, duygu, davranış, dikkat düzeyini elde etme, sürdürme ve değiştirmede zorlanırlar.
Davranış: Görsel algı becerileri gerektiren etkinliklere katılmaktan kaçınabilir veya reddedebilirler.
Kaçınma: Kendileri yapmaktansa, başkalarının kendileri için görevlerini yerine getirmelerini tercih edebilirler (örneğin, “baba, bana bir ev çiz.’’).
Organizasyon: Eşyalarını takip etmekte ve organize etmekte zorlanabilirler.
Eğer tedavi edilmezse, görsel algıdaki zorluklar nelere yol açabilir?
Çocukların görsel algı ile ilgili güçlükleri olduğunda, aşağıdakilerle de zorlukları olabilir:
- Çeşitli durumlarda endişe ve stres, akademik potansiyellerine ulaşmada zorluklara yol açmaktadır.
- Meşgul çalışma sayfalarını doldururken veya görsel talimatları izlemede zorluklar.
- Müfredata erişimde zorluklar, çünkü uygun görsel bilgilere katılamıyor.
- Bağımsız giyinme ve diğer öz bakım görevlerini bağımsız olarak yönetme güçlüğü.
- Önemsiz görsel bilgiyi engelleyen zorluk nedeniyle sınavları tamamlamadaki zorluklar.
- Bir çocuk yeteneklerini akranları ile karşılaştırdığında zayıf özgüven.
- Zayıf el yazısı becerileri.
Görsel algı zorlukları için ne tür bir tedavi önerilmektedir?
Çocuğunuzun görsel algıda zorluk çekmesi durumunda, bir Ergoterapiste danışmanız önerilir.
Bursa Albatros’ta Görsel Algı Değerlendirmesi ve Ergoterapi desteği verilmektedir.